Tarjei Vesaas: Tårnet (1948)

Denne romanen fortel om ein familie som bryt saman. Det heile opnar uventa harmonisk, alt er berre velstand. Foreldra har det gått saman, og dei to ungane, ein son og ei dotter, har det òg godt. Det einaste som ulmar litt hjå dei to er at mora er gravid, og dei er usikre på korleis ting vil endra seg etter at nummer tre vert fødd.

Den endringa vert dramatisk. Alt går godt ei tid, men då far og son tek med seg den nyfødde ut til arbeidsstaden sin går det gale. Han ligg i ei korg, dei plasserer korga i skuggen, og guten stikk seg ørlite på ein rusta tagg. Han vert forgifta, og døyr kort tid etter. Den neste delen av boka er den beste, og vel den einaste som fungerer godt. Far og son veit at dei har skuld i dødsfallet, men vedgår det ikkje. Mora har ei kjensle av at dei to veit meir, men får det ikkje ut av dei, og trekkjer seg langt tilbake. Ho vert fjernare og fjernare for dei, og misser vel forstanden. Ho døye på ein liknande måte som sonen - ho vert stukken av ei mengd jordveps. Etter det dødsfallet greier heller ikkje faren meir.

Romanen er i beste fall delvis vellukka. Fram til guten døyr er alt så harmonisk og fint at det nesten ikkje går an å lesa det. Vegen til mora inn i galskapen er òg for omstendeleg skildra, og når det òg tippar over for faren vert det i meste laget. Men i midtpartiet er det mykje bra, og det er jo typisk for Vesaas at han skriv om store spørsmål. 

Guffen er lunken. 

Meir Vesaas på kulturguffebloggen
Tarjei Vesaas: Menneskebonn (1923)
Tarjei Vesaas: Sendemann Huskuld (1924)
Tarjei Vesaas: Guds bustader - (1925)
Tarjei Vesaas: Grindegard (1925)
Tarjei Vesaas: Grinde-kveld (1926)
Tarjei Vesaas: Dei svarte hestane (1928)
Tarjei Vesaas: Klokka i haugen (1929)
Tarjei Vesaas: Fars reise (1930)
Tarjei Vesaas: Sigrid Stallbrokk (1931)
Tarjei Vesaas: Dei ukjende mennene (1932)
Tarjei Vesaas: Sandeltreet (1933)
Tarjei Vesaas: Ultimatum (1934)
Tarjei Vesaas: Det store spelet (1934)
Tarjei Vesaas: Kvinnor ropar heim (1935)
Tarjei Vesaas: Leiret og hjulet (1936)
Tarjei Vesaas: Hjarta høyrer sine heimlandstonar (1938)
Tarjei Vesaas: Kimen (1940)
Tarjei Vesaas: Huset i mørkret (1945)
Tarjei Vesaas: Bleikeplassen (1946)
Ragnvald Skrede: Tarjei Vesaas (1947)
Tarjei Vesaas: Morgonvinden (1947)
Tarjei Vesaas: Signalet (1950)
Halldis Moren Vesaas: Sven Moren og heimen hans (1951)
Tarjei Vesaas: Vindane (1952)
Tarjei Vesaas: 21 år (1953)
Tarjei Vesaas: Avskil med treet (1953)
Tarjei Vesaas: Vårnatt (1954)
Tarjei Vesaas: Fuglane (1957)
Tarjei Vesaas: Ein vakker dag (1959)
Tarjei Vesaas: Brannen (1961)
Tarjei Vesaas: Is-slottet (1963)
Halldis Moren Vesaas: Sett og levd (1967)
Fuglane (film, 1968)
Kenneth Chapman: Hovedlinjer i Tarjei Vesaas' diktning (1969)
Halldis Moren Vesaas: I Midtbøs bakkar (1974)
Halldis Moren Vesaas: Båten om dagen (1976)
Olav Vesaas: Tarjei Vesaas om seg sjølv (1985)
Is-slottet (film, 1987)
Olav Vesaas: Rolf Jacobsen - en stifinner i hverdagen (1994)
Olav Vesaas: Løynde land. Ei bok om Tarjei Vesaas (1995)
Ole Karlsen (red.): Klarøygd, med rolege drag (1996)
Over open avgrunn (film, 1997)
Olav Vesaas (red): Tarjei i tale (1997)
Olav Vesaas: A.O. Vinje. Ein tankens hærmann (2001)
Olav Vesaas: Å vera i livet. Ei bok om Halldis Moren Vesaas (2007)
Kimen (Det Norske Teatret, Oslo, 20.1.2018)
Fuglane (Riksteateret, Sogndal kulturhus, 21.3.2019)
Arne Vinje: Store spel. Soga om Vesås i verda (2020)
Fuglane (Det Norske Teatret, Oslo, 26.2.2022)