30. oktober 2022

Maria Horvei: Gratulerer med dagen (2022)

Birger vaknar i barndomsheimen på 17. mai. Til vanleg arbeider han ved Universitetet i Oslo, men no skal han halda tale for dagen i heimbygda. Han er slettes ikkje sikker på kva han skal snakka om, og han er heller ikkje sikker på korleis det heile kjem til å gå. Det går heller ikkje så bra, han vert avbroten av Arnold Eikeli, den noko eldre forfattaren i bygda, som meiner at poenga til Birger er altfor, altfor enkle. Hadde han verkeleg ikkje lært meir, han som heldt til ved Universitetet i Oslo?

Tilhøvet mellom bygd og by er sentralt i boka. Me vekslar mellom fire forteljarar - i tillegg til Birger og Arnold møter me Bjørg (leiar i 17. mai-nemnda og mor til Birger) og Laila (som òg er heimom ein tur i høve dagen). Dei to yngste forteljarane har altså nytta høvet til å forlata bygda; dei to eldste vart verande. 

Ein grunn til at Laila kjem heimom er at ho skal fortelja foreldra om planane hennar for sommaren: Ho skal til Hellas for å hjelpa flyktningar. Endå meir reising, altså, og det er vel det som er det sentrale temaet i romanen: Kvar høyrer me til, og kva vil det seia å høyra til ein stad?

Slik sett er det eit godt påfunn å komprimera haldninga til éin dag. 17. mai er fellesskapen vår meir tydeleg enn nokon gong, med faste tradisjonar og bunader som signaliserer kvar me kjem frå. Det heile fungerer godt, her er passeleg med humor og slikt, og boka var vel verdt å lesa.

Guffen tilrår. 

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar