14. september 2021

Tarjei Vesaas: Fars reise (1930)

Med denne romanen tok Vesaas endå eit steg opp. Dei føregåande romanane hadde vore ujamne, men her er det mykje som fell på plass. 

Hovudpersonen er atten år gamle Klas. Han har levd heile livet som fosterson hjå snikkaren Anders Ru. Her trivst han godt, heilt til Ru sender han til Dyregodt. Her er det ikkje like harmonisk. Ved garden ligg det ein enorm demning, som er bygd for å demma opp vatn til eit sagbruk lengre nede. Demningen er ikkje trygg, og då det kjem ein flaum vert det fare for at demningen ryk.

Dette trugsmålet slit på alle. Saman med Dyregodt-mannen har Klas tilsyn med dammen, og den eldre mannen taklar dette langt dårlegare enn Klas. Han går opp på dammen døgeret rundt, for å sjekka at alt er som det skal, og vert gradvis meir og meir øren. Parallelt med alt dette får Klas vita at bestemora, Sigrid Stallbrokk, vil ha besøk av han, og på veg dit møter han nokre tømmerfløytarar som har mist ein i arbeidslaget. Han ligg død i ei utløe, og medan dei ventar på at han skal verta henta vakar Klas over han.

Det er altså ein meir heilskapleg og vellukka roman enn dei tidlegare bøkene til Vesaas. Naturskildringane er ikkje så lange og detaljerte, han konsentrerer seg meir om dei indre spenningane i personane i romanen. Klas er ikkje den einaste personen som er spanande, mellom anna er dei to mystiske mennene Olav og Jørgen fascinerande. Dei dukkar brått opp, gjer det som må gjerast, og forsvinn att.

Guffen tilrår.  

Meir Vesaas på kulturguffebloggen
Tarjei Vesaas: Menneskebonn (1923)
Tarjei Vesaas: Sendemann Huskuld (1924)
Tarjei Vesaas: Guds bustader - (1925)
Tarjei Vesaas: Grindegard (1925)
Tarjei Vesaas: Grinde-kveld (1926)
Tarjei Vesaas: Dei svarte hestane (1928)
Tarjei Vesaas: Klokka i haugen (1929)
Tarjei Vesaas: Sigrid Stallbrokk (1931)
Tarjei Vesaas: Dei ukjende mennene (1932)
Tarjei Vesaas: Sandeltreet (1933)
Tarjei Vesaas: Ultimatum (1934)
Tarjei Vesaas: Det store spelet (1934)
Tarjei Vesaas: Kvinnor ropar heim (1935)
Tarjei Vesaas: Leiret og hjulet (1936)
Tarjei Vesaas: Hjarta høyrer sine heimlandstonar (1938)
Tarjei Vesaas: Kimen (1940)
Tarjei Vesaas: Huset i mørkret (1945)
Tarjei Vesaas: Bleikeplassen (1946)
Ragnvald Skrede: Tarjei Vesaas (1947)
Tarjei Vesaas: Morgonvinden (1947)
Tarjei Vesaas: Tårnet (1948)
Tarjei Vesaas: Signalet (1950)
Halldis Moren Vesaas: Sven Moren og heimen hans (1951)
Tarjei Vesaas: Vindane (1952)
Tarjei Vesaas: 21 år (1953)
Tarjei Vesaas: Avskil med treet (1953)
Tarjei Vesaas: Vårnatt (1954)
Tarjei Vesaas: Fuglane (1957)
Tarjei Vesaas: Ein vakker dag (1959)
Tarjei Vesaas: Brannen (1961)
Tarjei Vesaas: Is-slottet (1963)
Tarjei Vesaas: Bruene (1966)
Halldis Moren Vesaas: Sett og levd (1967)
Tarjei Vesaas: Båten om kvelden (1968)

Fuglane (film, 1968)
Kenneth Chapman: Hovedlinjer i Tarjei Vesaas' diktning (1969)
Halldis Moren Vesaas: I Midtbøs bakkar (1974)
Halldis Moren Vesaas: Båten om dagen (1976)
Olav Vesaas: Tarjei Vesaas om seg sjølv (1985)
Is-slottet (film, 1987)

Olav Vesaas: Rolf Jacobsen - en stifinner i hverdagen (1994)
Olav Vesaas: Løynde land. Ei bok om Tarjei Vesaas (1995)
Ole Karlsen (red.): Klarøygd, med rolege drag (1996)
Over open avgrunn (film, 1997)
Olav Vesaas (red): Tarjei i tale (1997)
Olav Vesaas: A.O. Vinje. Ein tankens hærmann (2001)
Olav Vesaas: Å vera i livet. Ei bok om Halldis Moren Vesaas (2007)

Kimen (Det Norske Teatret, Oslo, 20.1.2018)
Fuglane (Riksteateret, Sogndal kulturhus, 21.3.2019)
Arne Vinje: Store spel. Soga om Vesås i verda (2020)
Fuglane (Det Norske Teatret, Oslo, 26.2.2022)

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar