Kenneth Chapman: Hovedlinjer i Tarjei Vesaas' diktning (1969)

Dette var ei uventa fin bok. Chapman går gjennom heile forfattarskapen til Tarjei Vesaas, og gjev korte analysar av alle bøkene. Han seier ikkje alltid like mykje, men det han seier er fornuftig.

Eg las gjennom alle bøkene til Vesaas for ti-tolv år sidan. Det var stas, og med litt flaks gjer eg det same ein gong til. Då kan denne boka vera god å ha. Chapman ser sjølvsagt på kvar bok for seg, men ser òg på særtrekk som går att ved bøkene hans. Nokre av desse momenta kjende eg att, medan andre var nye.

Eitt av dei nye momenta var at i dei fyrste bøkene til Vesaas var dei religiøse trekka tydelege. I den andre delen av forfattarskapen er skam eit nøkkelomgrep, t.d. i Fuglane eller i Signalet. Chapman går grundigare inn i prosatekstane, men skriv òg om om poesien til Vesaas. Det fyrste opplaget av boka kom i 1969. Året etter døydde Vesaas, og nokre månader seinare kom den siste diktsamlinga hans. I denne boka, som er andreopplaget, er det teke med nokre kloke ord også om den samlinga, Liv ved straumen.

Eg er ikkje samd i alt han skriv. Han vurderer til dømes Sendemann Huskuld som den sterkaste av dei tidlege romanane til Vesaas; for meg var det kanskje den veikaste. Han er heller ikkje altfor imponert over den fyrste delen av Kimen, og meiner at det er den andre delen som reddar boka. For meg var heile boka eitt av høgdepunkta i forfattarskapen.

Guffen tilrår.

Meir Vesaas på kulturguffebloggen
Tarjei Vesaas: Menneskebonn (1923)
Tarjei Vesaas: Sendemann Huskuld (1924)
Tarjei Vesaas: Guds bustader - (1925)
Tarjei Vesaas: Grindegard (1925)
Tarjei Vesaas: Grinde-kveld (1926)
Tarjei Vesaas: Dei svarte hestane (1928)
Tarjei Vesaas: Klokka i haugen (1929)
Tarjei Vesaas: Fars reise (1930)
Tarjei Vesaas: Sigrid Stallbrokk (1931)
Tarjei Vesaas: Dei ukjende mennene (1932)
Tarjei Vesaas: Sandeltreet (1933)
Tarjei Vesaas: Ultimatum (1934)
Tarjei Vesaas: Det store spelet (1934)
Tarjei Vesaas: Kvinnor ropar heim (1935)
Tarjei Vesaas: Leiret og hjulet (1936)
Tarjei Vesaas: Hjarta høyrer sine heimlandstonar (1938)
Tarjei Vesaas: Kimen (1940)
Tarjei Vesaas: Huset i mørkret (1945)
Tarjei Vesaas: Bleikeplassen (1946)
Ragnvald Skrede: Tarjei Vesaas (1947)
Tarjei Vesaas: Morgonvinden (1947)
Tarjei Vesaas: Tårnet (1948)
Tarjei Vesaas: Signalet (1950)
Halldis Moren Vesaas: Sven Moren og heimen hans (1951)
Tarjei Vesaas: Vindane (1952)
Tarjei Vesaas: 21 år (1953)
Tarjei Vesaas: Avskil med treet (1953)
Tarjei Vesaas: Vårnatt (1954)
Tarjei Vesaas: Fuglane (1957)
Tarjei Vesaas: Ein vakker dag (1959)
Tarjei Vesaas: Brannen (1961)
Tarjei Vesaas: Is-slottet (1963)
Tarjei Vesaas: Bruene (1966)
Halldis Moren Vesaas: Sett og levd (1967)
Tarjei Vesaas: Båten om kvelden (1968)
Fuglane (film, 1968)
Halldis Moren Vesaas: I Midtbøs bakkar (1974)
Halldis Moren Vesaas: Båten om dagen (1976)
Olav Vesaas: Tarjei Vesaas om seg sjølv (1985)
Is-slottet (film, 1987)
Olav Vesaas: Rolf Jacobsen - en stifinner i hverdagen (1994)
Olav Vesaas: Løynde land. Ei bok om Tarjei Vesaas (1995)
Ole Karlsen (red.): Klarøygd, med rolege drag (1996)
Over open avgrunn (film, 1997)
Olav Vesaas (red): Tarjei i tale (1997)
Olav Vesaas: A.O. Vinje. Ein tankens hærmann (2001)
Olav Vesaas: Å vera i livet. Ei bok om Halldis Moren Vesaas (2007)
Kimen (Det Norske Teatret, Oslo, 20.1.2018)
Fuglane (Riksteateret, Sogndal kulturhus, 21.3.2019)
Arne Vinje: Store spel. Soga om Vesås i verda (2020)
Fuglane (Det Norske Teatret, Oslo, 26.2.2022)