Cormac McCarthy: No Country for Old Men (2005)

Dette må vera fyrste gong eg les ei bok eg kjenner så godt for fyrste gong. Eg har sett Coen-filmatiseringa fleire gonger, og er like imponert kvar gong. Denne boka er òg djupt imponerande. Glitrande historieforteljing, glitrande språk og dialogar, og fleire fascinerande karakterar. Og midt i alt dette hadde eg det moro med å finna avvik frå filmatiseringa. Dei er det nokre av, sjølvsagt - rekkjefølgja er litt endra, nokre hendingar og personar er skrivne ut av filmen, nokre replikkar dukkar opp på heilt andre stader.

Utgangspunktet er at luringen Llewelyn Moss snublar over restane av eit narko-oppgjer, langt ute i ørkenen. Alle personane han finn er døde (eller nesten døde). Han seier seg til sjølv at det er alltid ein som overlever, og etter litt leiting finn han han òg. Også han er død, men han prøvde å koma seg unna med nokre millionar dollar. Moss tek sjølvsagt med seg kofferten, og resten av livet er han på flukt. Han veit ikkje heilt kven han flyktar frå, og prøver å overtyda seg sjølv om at han har kontroll, men det har han ikkje.

Ein av dei som jaktar på han er Anton Chigurh, som er så rå at det er vanskeleg å skildra det. Han er nådelaus, ikkje heilt i balanse, og eit liv er ikkje mykje verdt. Det er ikkje han som tek livet av Moss, men han kunne godt ha gjort det. Og han tek like godt livet av enkja i staden.

Han som jaktar på alle desse er sheriffen, Ed Tom Bell. I nokre av kapitla i boka er han forteljar, og spesielt i desse korte kapitla handlar det om nostalgi. Alt var betre før.

Det er altså ei fabelaktig bok. Ho er noko meir lettlesen enn mange av romanane til McCarthy, med lange reine dialogparti. Den opphavlege tanken til McCarthy var visst å gje dette ut som eit skodespel, og det er nok forklaringa på desse lange (og finfine) dialogane.

Guffen tilrår. 

Meir McCarthy på kulturguffebloggen
The Orchard Keeper (1965)
Outer Dark (1968)
Child of God (1973)
Suttree (1979)
Blood Meridian (1985)
All the Pretty Horses (1992)
The Crossing (1994)
The Stonemason (1995)
Cities of the Plain (1998)
No Country for Old Men (2005)
The Road (2006)
The Sunset Limited (2006)
No Country for Old Men (film, 2007)
The Road (film, 2009)
The Passenger (2022)
Stella Maris (2022)