10. august 2023

Odd S. Lovoll: Colonel Hans Christian Heg and the Norwegian American Experience (2023)

Oberst Hans Christian Heg (1829-63) fall under den amerikanske borgarkrigen. Han leia regiment 15 frå Wisconsin, eit regiment der så godt som alle soldatane var norskamerikanarar. Han fekk heltestatus etterpå, og denne ser ut til å ha vore fortent. Han vart på merkeleg vis aktuell igjen for nokre år sidan: I 1925 vart ein statue av Heg avduka framfor stats-parlamentet i Madison, Wisconsin. Under Black Lives Matter-demonstrasjonar i 1920 vart statuen velta og kasta i ein innsjø like ved. Det må ha handla om anten vankunne eller reint hærverk: Heg var ein stor motstandar av slaveriet, og det var nok ein av grunnane til at han verva seg i krigen. 

Eg har sett denne boka omtala som den fyrste full-length biografien om Heg. Det er å ta litt hardt i. Det er ikkje lengda det står på, boka er på rundt 200 sider, men relativt få av dei sidene handlar om Heg. Og det er, kanskje litt uventa, ei løysing som fungerer finfint. 

Når Lovoll skriv om bakgrunnen for at familien Heg utvandra i 1840 skriv han mykje og godt om dei sosiale tilhøva i Lier, der familien budde. Når han skriv om korleis dei hadde det i Muskego, Wisconsin, skriv han mest om dei generelle tilhøva for innvandrarar der. Når han skriv om at Heg leitte etter gull i California rundt 1850 skriv han mest om sjølve gullrushet. Og så bortetter. Han bruker historia til Heg for å fortelja om korleis tilhøva var i midtvesten midt på 1800-talet. Han vert meir konkret når me kjem til den amerikanske borgarkrigen, men også her kjem det mykje bakgrunnsstoff om krigen. 

Guffen tilrår. 

Meir utvandring på kulturguffebloggen
L.A. Stenholt: Knute Nelson (1896)
Johan Bojer: Vår egen stamme (1924)
Ole E. Rølvaag: Giants in the Earth (1927)
Ole E. Rølvaag: Peder Victorious (1929)
Ole E. Rølvaag: Their Fathers' God (1931)

Hjalmar R. Holand: The Kensington Stone (1932)
Hjalmar R. Holand: My First Eighty Years (1957)
Erik Wahlgren: The Kensington Stone, a Mystery Solved (1958)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Hundevakt (1961)
Hjalmar R. Holand: A Pre-Columbian Crusade to America (1962)
Gudrun Hovde Gvåle: O.E. Rølvaag. Nordmann og amerikanar (1962)
Alfred Hauge: Gå vest - (1963)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Landkjenning (1964)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Ankerfeste (1965)
Theodore C. Blegen: The Kensington Rune Stone (1968)
Utvandrarna (1971)
Nybyggarna (1972)
Einar Haugen: Norsk i Amerika (1975)
Anders Buraas: De reiste ut (1982)
Lars Chr. Sande (red.): De som dro ut (1986)
Gjerde & Qualey: Norwegians in Minnesota (2002)
Sverre Mørkhagen: Farvel Norge (2008)
Garrison Keillor: Life among the Lutherans (2009)
Gotaas og Kvarsvik: Ørkenen Sur (2010)
Sverre Mørkhagen: Drømmen om Amerika (2012)
Sverre Mørkhagen: Det norske Amerika (2014)
Odd S. Lovoll: Across the Deep Blue Sea (2015)
David M. Krueger: Myths of the Rune Stone (2015)
Odd S. Lovoll: Two Homelands (2018)

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar