Hjalmar R. Holand: My First Eighty Years (1957)

Tidlegare denne månaden las eg sjølvbiografien til Odd S. Lovoll. Den boka kom ut i år, det året Lovoll fyller 84 år. Tilfeldigvis fann eg fram denne boka, og halvveges i lesinga slo det meg at der er ein stor parallell - den boka kom ut det året Holand fylte 85. Begge var fødde i Noreg og emigrerte til USA, begge har skrive mykje om norsk-amerikanarar, men om lag der er det slutt på fellestrekka. Lovoll er ein høgt respektert forskar; Holand vert ikkje teken altfor alvorleg.

Grunnen er måten Holand kjempa for Kensingtonsteinen, og det er vel òg grunnen til at eg henta fram att denne boka. Han skreiv òg De Norske Settlementers Historie (1908) og fleire historiebøker om Door County, delen av Wisconsin han budd i. Eg har ikkje lese desse, men dei skal vera meir å stola på enn bøkene om Kensingtonsteinen.

I denne boka fortel han litt om oppveksten i Akershus. Mora døydde, og Holand utvandra då han var 13. Han flytta inn hjå broren, men likte seg dårleg der. Han vart etter kvart student, finansierte studiane ved å selja bøker på dørene hjå folk, bygde seg eit hus og seinare eit til, og levde etter kvart av skrivinga si. Det er rart, for denne boka er ikkje rare greiene. Han har høge tankar om seg sjølv, og låge tankar om mange andre. Han gjev mykje plass til anekdotar utan poeng, og hoppar over ting som kunne verka viktigare (som namn på ungar og slikt). Han har ei merkeleg avsporing midt i boka, der det kjem nokre kapittel om personar som levde for lenge sidan. Han er veldig oppteken av pengar, og veit kva alt han har kjøpt i livet kostar. Han skriv mykje om Kensingtonstein (som vart funnen i Minnesota i 1898, med ei runeskrift dei aller fleste meiner er ei forfalsking, men som Holand meiner at fortel om ein norsk/svensk ekspedisjon i 1364), han skriv mykje om Verendrye-steinen (ein stein funnen i Nord-Dakota rundt 1740, der det var gravert inn nokre teikn som ingen har sett, men som Holand er overtydd om at er runeteikn), og han skriv mykje om Newport Tower (eit steintårn i Rhode Island som er datert til midten av 1600-talet, men som Holand er overtydd om at var sett opp av vikingar). Det er dette som er det viktige for Holand å få fram, og det er typisk at den eine illustrasjonen inne i boka er ein faksimile frå Chicago Daily News, der artikkelen fortel om at Holand har vore i Paris og diskutert innskrifta på steinen.

Han gjer altså ikkje noko godt inntrykk i boka, og det vert forsterka av tittelen på kapitlet der han fortel om korleis han møtte ho han seinare gifta seg med: How I Chose My Wife.

Guffen kan ikkje tilrå dette.

Meir utvandring på kulturguffebloggen
L.A. Stenholt: Knute Nelson (1896)
Johan Bojer: Vår egen stamme (1924)
Ole E. Rølvaag: Giants in the Earth (1927)
Ole E. Rølvaag: Peder Victorious (1929)
Ole E. Rølvaag: Their Fathers' God (1931)
Hjalmar R. Holand: The Kensington Stone (1932)
Erik Wahlgren: The Kensington Stone, a Mystery Solved (1958)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Hundevakt (1961)
Hjalmar R. Holand: A Pre-Columbian Crusade to America (1962)
Gudrun Hovde Gvåle: O.E. Rølvaag. Nordmann og amerikanar (1962)
Alfred Hauge: Gå vest - (1963)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Landkjenning (1964)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Ankerfeste (1965)
Theodore C. Blegen: The Kensington Rune Stone (1968)
Utvandrarna (1971)
Nybyggarna (1972)
Einar Haugen: Norsk i Amerika (1975)
Anders Buraas: De reiste ut (1982)
Lars Chr. Sande (red.): De som dro ut (1986)
Gjerde & Qualey: Norwegians in Minnesota (2002)
Sverre Mørkhagen: Farvel Norge (2008)
Garrison Keillor: Life among the Lutherans (2009)
Gotaas og Kvarsvik: Ørkenen Sur (2010)
Sverre Mørkhagen: Drømmen om Amerika (2012)
Sverre Mørkhagen: Det norske Amerika (2014)
Odd S. Lovoll: Across the Deep Blue Sea (2015)
David M. Krueger: Myths of the Rune Stone (2015)
Odd S. Lovoll: Two Homelands (2018)
Odd S. Lovoll: Colonel Hans C. Heg and the Norwegian American Experience (2023)