Garrison Keillor: Life among the Lutherans (2009)

I nittiåra skreiv eg hovudoppgåve om noko norskamerikansk. Det kan ha vore i samanheng med det arbeidet at eg fyrst høyrde om Garrison Keillor; eg las i alle fall fleire av romanane hans då, og siterte frå minst éin av dei i oppgåva eller i artiklar eg seinare skreiv. Det er lenge sidan eg las Keillor no, og ved slike høve er det alltid spanande å sjå om tidlegare oppfatningar står ved lag.

Eg såg på Keillor som ein som skreiv godt om dei norskamerikanske miljøa i Midt-vesten. Den same kjensla har eg etter denne boka, men her var langt meir å le av enn eg trudde. Der var nok å smila av før òg, men her var det altså meir latter. Boka er ein antologi, redigert av Holly Harden, og er, trur eg, i hovudsak sett saman av monologar frå radioprogrammet "Prairie Home Companion", som Keillor har stått i spissen for sidan 1974 (minus nokre få år). I desse programma fortel han litt om livet i den fiktive byen Lake Wobegon (den relativt faste opningssetninga "It's been a quiet week in Lake Wobegon, my hometown" vert som regel møtt med applaus), og det er så norskamerikansk som det kan verta. Det er kanskje det som gjer at eg fell for dette, det vert ei lett form for flashback til noko eg var sterkt oppteken av i ein tiårsperiode.

Slik det går fram av tittelen på boka spelar religion og prestar ei nøkkelrolle her. Det er likevel ikkje noko utprega religiøs bok, for Keillor er religionen til norskamerikanarane ei heilt sentral side ved identiteten deira. Dette går klart fram i refrenget på eitt av dei to dikta i boka - "I'm a Lutheran, a Lutheran - it is my belief / I am a Lutheran guy. / We may have merged with another church / But I'm a Lutheran till I die". Keillor ser komikken både i dette og i det meste anna i småbyen, men han ler med dei som bur der, han ler ikkje av dei. Han sympatiserer med dei, og det er truleg viktigaste grunnen til at han er så populær som han er.

Og desse norskamerikanarane har svært mykje til felles med oss nordmenn. Kanskje mest med dei som er endå eldre enn meg, men likevel. Boka overraska meg positivt, og då går det vel som det ofte går - eg hentar fram andre Keillor-bøker.

Guffen tilrår.

Meir Keillor på kulturguffebloggen
Happy to Be Here (1981)
Lake Wobegon Days (1985)
Leaving Home (1987)
We Are Still Married (1989)
Lake Wobegon Summer 1956 (2001)
In Search of Lake Wobegon (2001)
Liberty (2008)
The Keillor Reader (2014)
That Time of Year (2020)
Lake Wobegon Virus (2020)

Meir utvandring på kulturguffebloggen
L.A. Stenholt: Knute Nelson (1896)
Johan Bojer: Vår egen stamme (1924)
Ole E. Rølvaag: Giants in the Earth (1927)
Ole E. Rølvaag: Peder Victorious (1929)
Ole E. Rølvaag: Their Fathers' God (1931)
Hjalmar R. Holand: The Kensington Stone (1932)
Hjalmar R. Holand: My First Eighty Years (1957)
Erik Wahlgren: The Kensington Stone, a Mystery Solved (1958)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Hundevakt (1961)
Hjalmar R. Holand: A Pre-Columbian Crusade to America (1962)
Gudrun Hovde Gvåle: O.E. Rølvaag. Nordmann og amerikanar (1962)
Alfred Hauge: Gå vest - (1963)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Landkjenning (1964)
Alfred Hauge: Cleng Peerson. Ankerfeste (1965)
Theodore C. Blegen: The Kensington Rune Stone (1968)
Utvandrarna (1971)
Nybyggarna (1972)
Einar Haugen: Norsk i Amerika (1975)
Anders Buraas: De reiste ut (1982)
Lars Chr. Sande (red.): De som dro ut (1986)
Gjerde & Qualey: Norwegians in Minnesota (2002)
Sverre Mørkhagen: Farvel Norge (2008)
Gotaas og Kvarsvik: Ørkenen Sur (2010)
Sverre Mørkhagen: Drømmen om Amerika (2012)
Sverre Mørkhagen: Det norske Amerika (2014)
Odd S. Lovoll: Across the Deep Blue Sea (2015)
David M. Krueger: Myths of the Rune Stone (2015)
Odd S. Lovoll: Two Homelands (2018)
Odd S. Lovoll: Colonel Hans C. Heg and the Norwegian American Experience (2023)