Dette heftet er ein del av ein skriftserie med portrett av personar frå Skien. Det er eit glimrande tiltak, som fleire andre stader har gjort (og som resten av stadane burde gjera). Det er ikkje det mest djuptgåande heftet, men det er interessant nok.
Ein veikskap med heftet er at Østvedt går ut frå at dei som les heftet kjenner historia til Johansen frå før. Nokre stader skriv han at denne hendinga treng han ikkje skriva mykje om, sidan mange andre har skrive om det. Det er ein litt defensiv strategi; han må vera optimistisk nok til å tru at heftet kan introdusera Johansen til nokre lesarar. Ein annan veikskap er at han nok er litt for positiv til Johansen. Han skriv ikkje nok om grunnane til at Johansen sleit økonomisk; andre stader har eg lese at han drakk litt for mykje.
Når han kjem til brotet mellom Johansen og Amundsen på Framheim, er det greitt at Amundsen får skulda. Han viste dårlege leiar-eigenskapar der, og viste at han ikkje takla kritikk. Så langt er alt vel, men omtrent her går heftet over til å verta ein kampskrift mot Amundsen. Østvedt samanliknar Amundsen og Scott, og legg seg svært tett opp til haldninga som var dominerande i Storbritannia etter at Scott døydde: Amundsen hadde laga leir tett opp til Scott, og han ville aldri ha greidd seg utan hundar. Avstanden mellom Framheim og McMurdo Sound var nesten 650 kilometer, som jo slett ikkje er tett opp til Scott. Amundsen fann ei heilt ny rute sørover. Og Amundsen brukte hundar av di han visste at dei ville gjera nytte for seg; Scott på si side prøvde med hestar, som jo ikkje er tilpassa polare strøk. Så her bommar Østvedt, men det er interessant å sjå at ein norsk forfattar stiller seg på britisk side mot Amundsen.
Her er altså litt rart i heftet, men det er òg mykje bra. Østvedt får godt fram kvifor Johansen var nyttig for både Nansen og Amundsen, og at han var både ein god idrettsmann og ein god arbeidar.
Guffen tilrår.
Meir polar på kulturguffebloggen
Johan Austbø: Olav Bjåland. Idrottsmann og polfarar (1945)
Reginald Pound: Scott of the Antarctic (1968)
Roland Huntford: Scott and Amundsen (1979)
The Last Place On Earth (fjernsynsserie, 1985)
Roland Huntford: Shackleton (1985)
Roland Huntford: Nansen (1997)
Ragnar Kvam jr.: Den tredje mann (1997)
Michael Smith: An Unsung Hero (2000)
Beattie og Geiger: Frozen in Time (2004)
Bruce Henderson: True North (2005)
Olav Bjaaland: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
Jan Ingar Hansen: Amundsens betrodde mann. Historien om Oscar Wisting (2011)
Hjalmar Johansen: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
David Roberts: Alone on the Ice (2013)
Amundsen (2019)
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar