Roland Huntford: Nansen (1997)

Historien om Nansen er vel sånn nokolunde kjent. Han vart dregen mellom forsking og friluftsliv, og var stor på begge område. Han tok doktorgraden på nervesystemet til slimålen, og det han fann der var nyskapande. Han budde då i Bergen, men han la ut på fleire skiturar til og frå Kristiania. I 1888 leia han ein ekspedisjon som vart dei fyrste som kryssa Grønland, og i 1894-96 leia han ein ekspedisjon der han og Hjalmar Johansen sette ny nordleg rekord på kloden. 

Dette gjorde han til ein kjendis, og bøkene han selde gjorde han òg rimeleg velståande. Det vart ikkje fleire ekspedisjonar på han, men han spelte ei rolle då unionen med Sverige vart oppløyst i 1905, og seinare arbeidde han mykje for å betre tilhøva for folk etter fyrste verdskrigen. Han fekk Nobels fredspris for dette arbeidet.

Han var altså stor, han var alltid på farten, og han vart ein som folk høyrde på. Alle polfararar oppsøkte han, dei visste at han hadde endra alt med pol-ekspedisjonar, og bad om råd frå han. Samstundes hadde han nokre ekstreme humørsvingingar. Han hadde eit anstrengt forhold til ungane sine, han hadde heile tida forhold til andre kvinner enn dei han var gift med, og han hadde fleire kvinnelege enn mannlege venar.

Roland Huntford har total kontroll på alt dette. Han skriv glimrande, og byggjer boka godt opp. Huntford har skrive biografiar om andre polfararar, han kan polhistorien godt, og slik sett er det ikkje rart at han legg vekta på dei to ekspedisjonane til Nansen, fyrst og fremst den siste. Ei finfin bok.

Guffen tilrår. 

Meir polar på kulturguffebloggen
Johan Austbø: Olav Bjåland. Idrottsmann og polfarar (1945)
Einar Østvedt: Hjalmar Johansen. Et hundreårsminne (1967)
Reginald Pound: Scott of the Antarctic (1968)
Roland Huntford: Scott and Amundsen (1979)
The Last Place On Earth (fjernsynsserie, 1985)
Roland Huntford: Shackleton (1985)
Ragnar Kvam jr.: Den tredje mann (1997)
Michael Smith: An Unsung Hero (2000)
Beattie og Geiger: Frozen in Time (2004)
Bruce Henderson: True North (2005)
Olav Bjaaland: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
Jan Ingar Hansen: Amundsens betrodde mann. Historien om Oscar Wisting (2011)
Hjalmar Johansen: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
David Roberts: Alone on the Ice (2013)
Amundsen (2019)