Hjalmar Johansen: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)

Eg har lese mykje polar-litteratur i sommar, merkeleg nok. Dette vert den siste på ei stund, men det er ikkje fordi boka er dårleg. Eg las dagbøkene til sydpolfararen Olav Bjaaland for nokre veker sidan, og Johansen skriv både betre og meir detaljert enn Bjaaland. Sjølv om han vart vraka frå sydpolpartiet, etter å ha fortalt ekspedisjonsleiar Roald Amundsen kva han meinte om leiarstilen hans.

Den episoden står sentralt i boka. Amundsen var desperat etter å verta fyrstemann på polpunktet, og la ut frå Framheim minst ein månad for tidleg. Dei snudde, og på heimvegen var det meir kappløp enn lagarbeid. Amundsen var ein av dei fyrste som kom attende til Framheim; Johansen tok seg av ein som var frostskadd, og dei to kom til Framheim mange timar etter dei andre, etter ein altfor lang dag med altfor lite mat. Fram til den episoden er Johansen den som får dei viktigaste oppgåvene; etter episoden snakkar knapt Amundsen med han.

Det påverkar skrivinga til Johansen, men ikkje lenge. Samstundes som dei fem polfararane når Sydpolen, er han og to andre på ein kortare ekspedisjon til eit anna område, og i skrivinga derfrå vert det tydelegare enn nokon gong: Johansen treivst godt i polare strok.

Guffen tilrår.

Meir polar på kulturguffebloggen
Johan Austbø: Olav Bjåland. Idrottsmann og polfarar (1945)
Einar Østvedt: Hjalmar Johansen. Et hundreårsminne (1967)
Reginald Pound: Scott of the Antarctic (1968)
Roland Huntford: Scott and Amundsen (1979)
The Last Place On Earth (fjernsynsserie, 1985)
Roland Huntford: Shackleton (1985)
Roland Huntford: Nansen (1997)
Ragnar Kvam jr.: Den tredje mann (1997)
Michael Smith: An Unsung Hero (2000)
Beattie og Geiger: Frozen in Time (2004)
Bruce Henderson: True North (2005)
Olav Bjaaland: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
Jan Ingar Hansen: Amundsens betrodde mann. Historien om Oscar Wisting (2011)
David Roberts: Alone on the Ice (2013)
Amundsen (2019)