Jan Ingar Hansen: Amundsens betrodde mann, Historien om Oscar Wisting (2011)

Roald Amundsen var ikkje den enklaste å samarbeida med. Han kom ofte på kant med folk, både dei han samarbeidde med, og dei han fekk stønad frå. Oscar Wisting var den som heldt ut lengst - han var med til Sydpolen i 1911, gjennom Nordaustpassasjen i 1918, på forskingstokt med Maud 1921-25 (der Amundsen rett nok berre delvis var med), og med luftskip til Nordpolen i 1926. Saman med Amundsen var han altså den fyrste som var på begge polpunkta.

Der var tre viktige grunnar til dette. Wisting var i god form. Han var ein dyktig handyman, som fann løysingar der det måtte til. Og han var ekstremt lojal. Ein av grunnane til det kan ha vore at han hadde bakgrunn frå marinen, og at han difor var godt van med å følgja ordrane til ein overordna.

Wisting hadde altså eit spanande liv, og det er difor dumt at han har fått ein så dårleg biografi som denne. Boka gjev eit greitt innblikk i livet til Wisting, men ikkje meir enn det. Og mykje manglar. Wisting var 39 år då Fram la ut mot Sydpolen; dei 39 åra gjer Hansen seg ferdig med på tre sider. Ofte manglar det datoar; det kjem til dømes ikkje klart fram kva dato Wisting døydde. Språket i boka er hjelpelaust, og det er fullt av klisjear. Det vert altfor opplagt at Hansen kjem frå Horten, heimbyen til Wisting, og at han sjølv har vore knytt til marinen. Kan han nemna bynamnet, eller nemna at ein omtalt person har vore med i marinen, gjer han det. Dette kjem best fram i det malplasserte og altfor lange kapitlet "Marinens rolle i norsk polarhistorie" (som like godt heiter "Horten i polarhistorien" i innhaldslista). Der bruker Hansen nesten 27 sider på å gå gjennom alle frå marinen som har vore med på norske polarekspedisjonar. Og det er jo opplagt at ei bok som dette burde hatt kart over områda handlinga er henta frå.

Guffen kan ikkje tilrå dette.

Meir polar på kulturguffebloggen
Johan Austbø: Olav Bjåland. Idrottsmann og polfarar (1945)
Einar Østvedt: Hjalmar Johansen. Et hundreårsminne (1967)
Reginald Pound: Scott of the Antarctic (1968)
Roland Huntford: Scott and Amundsen (1979)
The Last Place On Earth (fjernsynsserie, 1985)
Roland Huntford: Shackleton (1985)
Roland Huntford: Nansen (1997)
Ragnar Kvam jr.: Den tredje mann (1997)
Michael Smith: An Unsung Hero (2000)
Beattie og Geiger: Frozen in Time (2004)
Bruce Henderson: True North (2005)
Olav Bjaaland: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
Hjalmar Johansen: Sydpolekspedisjonen 1910-1912 (2011)
David Roberts: Alone on the Ice (2013)
Amundsen (2019)