Jan Inge Sørbø: Fire store (2022)

Jan Inge Sørbø skriv mykje og godt om norsk litteratur. Han har tidlegare skrive bøker om fleire forfattarar, og i 2018 kom storverket Nynorsk litteraturhistorie ut. Denne gongen skriv han om fire forfattarar. Alle fire var med i litteraturhistoria, og der han skriv han mellom anna om Hulda Garborg at det er på tide at bøkene hennar kjem i fokus att. Denne boka kan vera eit godt steg på vegen mot at det skal skje.

I tillegg til Garborg skriv han om Marie Takvam, Gro Holm og Aslaug Vaa. Han finn fleire gjennomgåande trekk i omtalen av dei. Dei vart gjerne vurderte som kvinnelege forfattarar, som om det var ein eigen undersjanger i litteraturen. Han skriv om den vidgjetne bokmeldinga André Bjerke skreiv om debutboka til Takvam, der han opnar med å skriva om korleis ho tek seg ut. Eit anna trekk som går att for fleire av dei er at forfattardebuten deira kjem relativt seint i livet. Dei er, som dei fleste forfattarar, prega av litteraturen dei las i ung alder, og når dei endeleg får tid til å skriva nokre tiår seinare, har litteraturen endra seg og dei kan verka gamaldagse.

Sørbø les dei fire forfattarskapane nøye, og argumenterer godt for at dei har høge litterære kvalitetar. Eg fekk spesielt lyst til å lesa romanane til Garbor og Holm. Slik sett fungerer boka godt - det er jo alltid kjekt å få tips om nye forfattarar ein kan lesa. Den eine innvendinga mot boka er at det verkar som om fleire av dei same poenga og argumenta dukkar opp både i føreordet og etterordet.

Guffen tilrår. 

Meir Garborg på kulturguffebloggen
Garborg, Hovden og Koht: Ivar Aasen. Granskaren, maalreisaren, diktaren (1913
Olav Hoprekstad m.fl. (red.): Arne Garborg 70 aar (1921)
Johs A. Dale: Hulda Garborg (1961)
Hulda Garborg: Dagbok 1903-1914 (1962)
Tor Obrestad: Om Fred og nihil (1994)
Arnhild Skre: Hulda Garborg. Nasjonal strateg (2011)
Alfred Fidjestøl: Trass alt. Det Norske Teatret 1913-2013 (2013)
Alfred Fidjestøl: Askerkretsen (2014)
Haugtussa (Voss kulturhus, 8.5.2015)
Jan Inge Sørbø: Arne Garborg. Frå bleike myr til alveland (2015)

Meir Sørbø på kulturguffebloggen
Ørneflukt og ormegard. Ein biografi om Olav Aukrust (2009)
Arne Garborg. Frå bleike myr til alveland (2015)

Meir Takvam på kulturguffebloggen
Magnus Takvam: Hun skrev for å kunne leve (2021)