John Steinbeck: The Grapes of Wrath (1939)

Dette er ein fabelaktig roman. Boka gjorde kanskje større inntrykk på amerikanarane då ho vart utgitt, men det er framleis sterk lesnad. Boka vert òg, diverre, meir og meir aktuell.

Familien Joad har drive gard i Oklahoma, men fleire år med dårleg avling har ført til at dei har måtta selja garden. Dei har sett flygeblad som lovar alle arbeid i California, og til liks med mange, mange andre familiar frå Oklahoma og Kansas (og nokre andre statar) reiser Joad-familien vestover. Den reisa er ikkje spesielt lystig.

Dei har nesten ikkje pengar. Dei har ein dårleg bil, der dei fleste av dei tretten som legg ut på turen må sitja på lasteplanet. Berre ni av dei kjem fram til California, i alle fall i samla tropp. Dei to eldste døyr. Den nitten år gamle mannen til den gravide Joad-dottera stikk av. Den eldste sonen forlet dei andre, av di han trur han lettare kan få det til på eiga hand.

Dei kjem til California, som ikkje er det lova landet. Det er fattigdom, dei fattige vert utnytta, og nedturane kjem tett. Dei bur dårleg, og då vinteren kjem går det frå vondt til verre. Staden dei bur vert overfløymd, og dei søkjer tilflukt i ei dårleg løe, utan mat og utan von.

Romanen var dagsaktuell då han kom ut. Steinbeck legg all sympatien hjå dei fattige. Dei får ikkje hjelp då naturen slår seg vrang - tvert imot: Dei rike ser at dei kan dei tena endå meir pengar, på å betala klimaflyktningane så låge løner som råd. I dag stig temperaturen over heile verda, slik at det kan godt koma liknande flytterørsler dei neste åra. Og USA er alt eit splitta land - flytterørsker kan auka den splittinga.

Guffen tilrår. 

Meir Steinbeck på kulturguffebloggen
Cup of Gold (1929)
The Pastures of Heaven (1932)
The Red Pony (1933)
To a God Unknown (1933)
Tortilla Flat (1935)
In Dubious Battle (1936)
The Harvest Gypsies (1936)
Of Mice and Men (1937)
The Long Valley (1938)
The Grapes of Wrath (1940, film)
The Moon is Down (1942)
Cannery Row (1945)
The Pearl (1947)
The Wayward Bus (1947)
Burning Bright (1950)
East of Eden (1952)
Sweet Thursday (1954)
East of Eden (1955, film)
The Short Reign of Pippin IV (1957)
The Winter of Our Discontent (1961)
Travels With Charley (1962)
Journal of a Novel (1969)
Jackson J. Benson: John Steinbeck. Writer (1984)
Of Mice and Men (1992, film)
America and Americans. And Selected Nonfiction (2002)
Geert Mak: USA. En reise (2012)