John Steinbeck: Travels with Charley (1962)

John Steinbeck, ein av dei aller finaste amerikanske forfattarane, var bortimot seksti år då han fann ut at han ville sjå seg om i heimlandet sitt. Han hadde skrive om det i ei rekkje bøker, men ville ut på ein ny tur, for å sjå etter Amerika, og etter amerikanarane. Han får laga ein enkel husbil, tek med seg hunden sin, og køyrer, grovt sett, rundt heile landet. Han startar i New York, reiser nordaustover til Maine, før han følgjer grensene vestover, sørover langs Stillehavskysten, austover gjennom Texas og vidare til Louisiana, før han køyrer nordover mot New York. Ikkje uventa er det ei bok det er verdt å lesa.

Han vil vera åleine, for å lettare koma i snakk med folk. Han vil helst reisa langs dei mindre vegane, det er der han møter det verkelege Amerika. Langs dei nye og store motorvegane møter han berre bensinstasjonar og gatekjøkken, og det er ikkje det han treng. Dessutan skjer det så lite langs dei vegane at han berre tenkjer og dagdrøymer, i staden for å observera og læra. Han bur oftast i bilen, og likar best å sova på stader der ingen andre er  - "I was born lost and take no pleasure in being found".

Han er glad i Amerika, sjølv om der er mykje han mislikar. Han skriv ein stad at "I admire all nations and hate all governments", og det er jo eit greitt utgangspunkt. Mange av dei han møter deler denne oppfatninga, dei er misnøgde med regjeringa, dei få gongene han møter nokre som er nøgde, gjer han eit stort nummer ut av det.

Han skriv godt om sjølve landet, altså om naturen og alt det der, men han er mest interessert i folket som bur der. Han skriv godt om korleis røtene til amerikanarane ikkje stikk så veldig djupt, og korleis det ikkje er rart at fleire og fleire kjøper seg mobile homes, då kan dei jo raskt flytta når og viss dei treng det. Og han skriv godt om korleis dei amerikanske dialektane forsvinn - han går nesten opp i fistel når han kjem til Montana, og merkar at her snakkar dei markant annleis.

Guffen tilrår.

Meir Steinbeck på kulturguffebloggen
Cup of Gold (1929)
The Pastures of Heaven (1932)
The Red Pony (1933)
To a God Unknown (1933)
Tortilla Flat (1935)
In Dubious Battle (1936)
The Harvest Gypsies (1936)
Of Mice and Men (1937)
The Long Valley (1938)
The Grapes of Wrath (1939)
The Grapes of Wrath (1940, film)
The Moon is Down (1942)
Cannery Row (1945)
The Pearl (1947)
The Wayward Bus (1947)
Burning Bright (1950)
East of Eden (1952)
Sweet Thursday (1954)
East of Eden (1955, film)
The Short Reign of Pippin IV (1957)
The Winter of Our Discontent (1961)
Journal of a Novel (1969)
Jackson J. Benson: John Steinbeck. Writer (1984)
Of Mice and Men (1992, film)
America and Americans. And Selected Nonfiction (2002)
Geert Mak: USA. En reise (2012)