Everest (2015)

Det var den gongen det gjekk gale. Det har vore verre sesongar på/ved Mount Everest seinare, men 1996 var det verste året som hadde vore så langt. Ein av grunnane var at det vart tilbode gruppereiser dit. Det var store krav til dei som skulle vera med, dei måtte ha gode røynsle og vera i god form, men dei store folkemengdene skapte problem. Det er ikkje mange dagar ein kan nå toppen, og der er mange flaskehalsar.

Filmen fortel om to slike turgrupper, leia av Rob Hall og Scott Fischer. Begge var røynde, begge hadde vore på Mount Everest før, og begge var respekterte av andre. Dei vart samde om å samarbeida, slik at det skulle verta betre flyt i klatringa. Det gjekk likevel gale. Dels av di det ikkje var lagt ut tau der det skulle vera tau, slik at mykje tid gjekk tapt. Dels av di vêret slo om, slik at dei aller fleste vart råka av snøstorm på veg ned. Både Hall og Fischer døydde; Hall av di han vart med ein av klientane sine til toppen, lenge etter at dei burde ha snudd.

I alt miste tolv personar livet. Det har vore skrive fleire bøker om desse dagane. Sjølv har eg lese Into Thin Air av Jon Krakauer, ei finfin bok. Både i andre bøker og i denne filmen vert det stilt spørsmålsteikn ved versjonen til Krakauer. Her framstår han som fiksert på å nå toppen, og det er òg rart at han nektar å hjelpa til då dei andre treng hjelp - han seier at han er solblind. 

Det er ein fin film, som får godt fram kor hjelpelaus ein kan vera i slike ekstreme høgder, og kor avhengig ein er både av andre og seg sjølv.

Guffen tilrår. 

Meir om fjell på kulturguffebloggen
Alf B. Bryn: Tinder og banditter (1943)
Andreas Backer: Til fjells med Andreas Backer (1944)
Den norske himalayaekspedisjonen: Tirich Mir til topps (1950)
Tryggve B. Steen: Jo Gjende og hans samtid (1959)
Arvid Møller: Gjendine (1976)
Arvid Møller: Jotunkongen (1981)
Arvid Møller: Fjellfører i Jotunheimen (1982)
Vera Henriksen (red.): Spiterstulen gjennom 150 år (1986)
Joe Simpson: Touching the Void (1988)
Jon Krakauer: Eiger Dreams (1990)
Gangdal og Holm: Everest. Den tunge veien (1995)
Jon Gangdal: Til topps på Mount Everest (1996)
Jon Krakauer: Into thin Air (1997)
Per Roger Lauritzen: Claus Heiberg. Veiviser i krig og fred (1999)
Reinhold Messner: All 14 Eight-Thousanders (1999)
Conrad Anker og David Roberts: The Lost Explorer (1999)
Greg Child: Over the Edge (2002)
Per Roger Lauritzen og Johan Christian Frøstrup: Fjellpionerer (2007)
Eivind Eidslott og Jørn H. Moen: Besseggen (2008)
Lars Monsen og Trond Strømdahl: Norge på langs (2009)
Graham Bowley: No Way Down (2010)
Jarle Trå: Livet i fjella (2010)
Henrik Svensen: Bergtatt (2011)
Peter Zuckerman og Amanda Padoan: Buried in the Sky (2012)
Arne Larsen: Storen (2014)
Alex Honnold og David Roberts: Alone on the wall (2015)
Mark Horrell: Seven Steps from Snowdon to Everest (2015)
Sigri Sandberg: Frykt og jubel i Jotunheimen (2015)
Anne-Mette Vibe: Therese Bertheau. Tindestigerske og lærerinde (2016)
Jan Aasgaard: Jotunheimen gjennom historien (2016)
Free Solo (2018)
Sveinung Engeland: Høyde over havet (2021)