Arvid Møller: Jotunkongen (1991)

Nokre bøker krev full konsentrasjon, denne gjer det ikkje. Me er på ferie på Nordmøre, og eg plukka ho ut av bokhylla på rommet der Aslak og Ivar søv, ein kveld eg skulle leggja dei. Det gjekk fort å lesa denne.

Det er ei bok om Åmund Elvesæter. Han var odelsgut på garden Elveseter i Bøverdalen, og arva både garden og hytta Leirvassbu inne i Jotunheimen. Han dreiv begge desse overnattingsstadene, Elveseter heile livet, Leirvassbu i nokre tiår. Eg har budd på Leirvassbu fleire gonger; Elveseter trur eg ikkje eg har vore innom.

Det kunne vore ei interessant bok. Elvesæter levde eit spanande liv - han vart arrestert under krigen, han var aktiv i delar av norskdomsrørsla, han dreiv overnattingsstader i eit hundreår då krava frå dei reisande endra seg stort, og eit hundreår då bygda hans endra seg like mykje. Likevel er dette svært tynne saker. Det er ikkje hans skuld, sjølvsagt, det skuldast meir måten Arvid Møller skriv på. Ein ting er at han let Elvesæter føra ordet i det meste av boka, slik at det framstår som ein sjølvbiografi. Ein annan ting er at han omtrent på kvar side skriv ein eller fleire setningar på dialekt. Det verste er det hjelpelause språket, der han smør altfor tjukt på i alle retningar. Elvesæter var ein omdiskutert person i heimbygda, han var ein som ikkje gav seg før han fekk det som han ville, og som fleire gonger sette i gang tiltak han ikkje hadde fått løyve til å gjennomføra. Han tok seg til rette, men Møller har ingen ambisjonar om å pressa han på dette. Han vel heller å vera lojal mot Elvesæter, og let utsegnene hans om at dette er typisk nissehuementalitet, det er typisk Noreg, det er slikt som hindrar bygdeutvikling osb, hengja fritt.

Guffen kan ikkje tilrå dette.

Meir Møller på kulturguffebloggen
Gjendine (1976)
Fjellfører i Jotunheimen (1982)

Meir om fjell på kulturguffebloggen
Alf B. Bryn: Tinder og banditter (1943)
Andreas Backer: Til fjells med Andreas Backer (1944)
Den norske himalayaekspedisjonen: Tirich Mir til topps (1950)
Tryggve B. Steen: Jo Gjende og hans samtid (1959)
Vera Henriksen (red.): Spiterstulen gjennom 150 år (1986)
Joe Simpson: Touching the Void (1988)
Jon Krakauer: Eiger Dreams (1990)
Gangdal og Holm: Everest. Den tunge veien (1995)
Jon Gangdal: Til topps på Mount Everest (1996)
Jon Krakauer: Into thin Air (1997)
Per Roger Lauritzen: Claus Heiberg. Veiviser i krig og fred (1999)
Reinhold Messner: All 14 Eight-Thousanders (1999)
Conrad Anker og David Roberts: The Lost Explorer (1999)
Greg Child: Over the Edge (2002)
Per Roger Lauritzen og Johan Christian Frøstrup: Fjellpionerer (2007)
Eivind Eidslott og Jørn H. Moen: Besseggen (2008)
Lars Monsen og Trond Strømdahl: Norge på langs (2009)
Graham Bowley: No Way Down (2010)
Jarle Trå: Livet i fjella (2010)
Henrik Svensen: Bergtatt (2011)
Peter Zuckerman og Amanda Padoan: Buried in the Sky (2012)
Arne Larsen: Storen (2014)
Alex Honnold og David Roberts: Alone on the wall (2015)
Mark Horrell: Seven Steps from Snowdon to Everest (2015)
Sigri Sandberg: Frykt og jubel i Jotunheimen (2015)
Everest (2015)
Anne-Mette Vibe: Therese Bertheau. Tindestigerske og lærerinde (2016)
Jan Aasgaard: Jotunheimen gjennom historien (2016)
Free Solo (2018)
Sveinung Engeland: Høyde over havet (2021)