Det går galne vegen med USA, av mange grunnar. Noko av det som gjer at landet vert brote ned innanfrå er den sterkt utbreidde skepsisen til styresmaktene. Mange føler at dei ikkje får bestemma nok, og av og til går det gale. Denne boka handlar om to slike hendingar, og Bundy-familien står sentralt i begge.
Bundy-familien dreiv ein stor gard i Nevada. Dyra deira beitte på føderalt land, altså land eigd av styresmaktene. Dei hadde i årevis betalt leige for dette, men vart gradvis overtydde om dette var eit brot på den heilage skrifta, altså den amerikanske grunnlova. Der står det noko om at styresmaktene berre kan eiga land knytt til skular og sjukehus og slikt, den såkalla "Enclave Clause". (Dei såg, snedig nok, vekk frå "The Property Clause" i det same dokumentet, som sa at den føderale staten kunne eiga kva land dei ville.) Bundyane meinte altså at styresmaktene braut si eiga grunnlov, og nekta å betala. I 2014 svara styresmaktene med å fjerna dyra til Bundy, som på si side la ut rop om hjelp på nettet. Mange svara. Det vart nesten skyting, men berre nesten.
Dette førte til at fleire slutta seg til militsar, og neste gong gjekk det gale: Ein liknande episode i Oregon nokre år seinare. Mange milits-medlemmer mobiliserte, men der var aksjonen annleis, av di familien som eigde dyra ikkje ville ha noko stor protest. Milits-medlemmene, som vart leia av Ammon Bundy, okkuperte bygningar på eit statleg naturreservat. FBI og statspolitiet overvaka dei, og ein gong alle leiarane var på køyretur vart dei stoppa. Det vart litt skyting, og ein av okkupantane vart drepen i det han prøvde å få fram våpenet sitt.
Det er skremmande å lesa om dette. Dei kler seg som cowboyar, dei oppfører seg som cowboyar, og sjølv om nokre av dei verkar rimeleg oppegåande, er det mange reine deigar. Dette skjer altså medan Obama er president, og fleire gonger vert regjeringa hans omtalt som fascistar. Dei som seier dette har høgst truleg røysta på fascisten Trump to gonger, og kjem til å gjera det igjen neste veke. Boka er velskriven og byggjer på samtalar med mange av dei involverte. Og det er òg skremmande - dei står fram med aldeles ekstreme syn, men kvir seg ikkje for det. Det ekstreme er vorte normalt.
Guffen tilrår.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar