Få bøker om fotball er verdt bryet. Det hjelper sjølvsagt litt om bøkene handlar om Arsenal, men det er ikkje alltid nok. Nivået har rett nok kome seg dei siste åra, i alle fall trur eg det. Eg har ikkje lese altfor mange eldre fotballbøker, men det eg har lese av eldre bøker, har vore sånn midt på treet.Biografiar om spelarar kjem i eigen klasse. Til liks med biografiar om andre idrettsmenn er slike bøker til dels patetiske, og er bøker ein kan skumma gjennom på heller kort tid. Her har det òg vore litt oppsving, i alle fall sett med Arsenal-auge - sjølvbiografiane til Paul Merson og Tony Adams fortel til dømes om mykje interessant.
Fotballen har endra seg stort dei siste åra. Etter at Sky kjøpte rettane til å visa engelsk fotball, og etter at Meisterligaen este ut til å inkludera alle topplaga i Europa, er det usømeleg mykje pengar i idretten. Spelarane tener langt meir enn berre for ti-tolv år sidan, og billettprisane har òg stige sterkt. Når pengane vert så viktige, vert det òg slik at dei rikaste laga vinn. Det er dette Arsènal handlar om - korleis Arsenal greier å hengja med i toppen av engelsk og europeisk fotball, utan eit altfor godt økonomisk grunnlag.
Då det økonomiske toget var på veg ut frå stasjonen, sat Arsenal med Highbury, ein bane med plass til usle 38 000 tilskodarar. Det var ikkje rom for utvidingar, og med så få tilskodarar vart det økonomiske forspranget til dei andre topplaga større og større. Boka fortel om korleis Arsenal bygde ny bane berre nokre hundre meter frå Highbury, og korleis manageren, Arséne Wenger, greidde å halda laget godt nok til at dei heldt seg blant dei fire beste laga i England. Utan pengar til å kjøpa nye spelarar måtte han byggja opp eit lag med heilt unge spelarar, eit lag med stort potensiale, men som så langt ikkje har vunne noko.
Boka handlar ikkje berre om unge fotballspelarar. Det vert skrive minst like mykje om gamle styremedlemmar - nokre av dei viser vilje til fornying og satsing, andre er berre med som passasjerar. Det går føre seg ein maktkamp i styrerommet, ein kamp som ikkje er avslutta, og denne vert godt fortalt.
Innimellom alt dette dukkar det òg opp døme på kor tilfeldig ting kan vera også i fotballen. Jugoslavia kvalifiserte seg for fotball-EM 1992, men vart utestengd grunna krigen i landet. Danmark fekk plassen deira, og vann like godt heile EM. I finala skåra John Faxe Jensen eitt mål, og han vart seinare kjøpt av Arsenal. I den handelen fekk dåverande manager George Graham pengar under bordet, og måtte gå frå klubben. Etter eit mellomspel med Bruce Rioch vart Wenger tilsett, og han forvandla Arsenal heilt - frå å vera eit kjedeleg lag, til å vera eit av dei mest fargerike og underhaldande i Europa. Ville det ha skjedd viss det ikkje var krig i Jugoslavia?
Guffen tilrår.
Meir fotball på kulturguffebloggen
Odd Iversen og Odd Vanebo: Fotball er mitt liv (1975)
Andreas Hompland: Sogndal e laget (1982)
Jon Haaland: Tommy (1982)
Ola Chr. Nissen: Mini (1992)
David Peace: The Damned United (2006)
Jonathan Wilson: Inverting the Pyramid (2008)
Zlatan Ibrahimovic og David Lagercrantz: Jeg er Zlatan (2011)
Simon Kuper: The Football Men (2011)
Rob Smyth og Georgina Turner: Jumpers for Goalposts (2011)
Rob Smyth, Leif Eriksen, Mike Gibbons: Danish Dynamite (2014)
Rob Smyth og Scott Murray: And Gazza Misses the Final (2014)
Martin Fletcher: 56. The Story of the Bradford Fire (2015)
Diego Maradona (2019)
Steffen (2020)
Alfred Fidjestøl: Mine kamper (2020)
Nils Henrik Smith: 11 meter (2020)
Nils Henrik Smith: Entusiasme og raseri (2021)
Fever Pitch! The Rise of the Premier League, sesong 1 (2021)
Alt for Norge (2021)
FIFA Uncovered (2022)
Fever Pitch! The Rise of the Premier League, sesong 2 (2023)
Og litt Arsenal på kulturguffebloggen
The Gooner (1987-)
Nick Hornby: Fever Pitch (1992)
Peter Storey: True Storey (2010)
Andrew Mangan (red.): So Paddy Got Up (2011)
Philippe Auclair: Thierry Henry. Lonely at the Top (2012)
Dennis Bergkamp: Stillness and Speed (2013)
Patrick Barclay: The Life and Times of Herbert Chapman (2014)
Mangan og Allen: Together (2014)
Fynn og Whitcher: Arsène and Arsenal (2014)
Amy Lawrence: Invincible (2014)
Tony Adams: Sober (2017)
Alan Smith: Heads Up (2018)
Amy Lawrence: 89 (2019)
Arsène Wenger: My life in Red and White (2020)
Arsène Wenger. Invincible (2021)
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar