Manhattan (1979)

Av ein eller annan grunn har det vore mykje New York dei siste dagane. Dei to siste kveldane har me sett nokre gamle Seinfeld-episodar, eg er godt i gang med ei bok av Siri Hustvedt der mykje av handlinga er lagt til New York, og i kveld såg me like godt Manhattan.

Eg har sett filmen før, minst to gonger, men han er verdt eit gjensyn. Handlinga er kort og grei: Isaac (Woody Allen) har eit forhold til ei sytten år gamal jente. Den beste venen hans, Yale, fortel han at han møter ei kvinne, Mary, utan av kona hans veit det. Isaac bryt med syttenåringen, Yale bryt opp med Mary, Isaac vert saman med Mary, Mary bryt opp med han og går attende til Yale, og Isaac oppsøkjer syttenåringen, men ho er på veg til London, og vil ikkje snakka så mykje med han.

Det er ikkje handlinga som gjer denne filmen så flott. Det er minst tre andre ting: 1) Dialogen er framifrå. Fleire av personane snakkar fort og ofte. Det verkar rett, men dei gode replikkane kjem i fleng. 2) Gatebileta. Byen presser seg ikkje fram, men gradvis vert det tydeleg at dette er eit portrett av New York, og av folk som bur der. Eg har vore i New York eit par gonger, og lysta til å reisa attende vert ikkje mindre etter filmar som denne. Filmen er i svart-kvitt, slik at det vert litt nostalgisk. Andre filmar viser fram det kriminelle og farlege ved New York, her er det berre ein by der oppegåande menneske kan finna det dei treng, både av kunst og andre menneske. 3) Musikken til George Gershwin høyrest ut som om han er skriven til denne filmen.

Så det skjer ikkje så mykje, men det er ikkje så nøye. Det er ein flott film, og det gjer sjølvsagt ingenting at då Isaac ligg på sofaen og undrar seg over kva som gjer livet verdt å leva, er det fyrste han seier "Groucho Marx".

Guffen tilrår.

Meir Allen på kulturguffebloggen
Annie Hall (1977)
Hannah and Her Sisters (1986)
Manhattan Murder Mystery (1993)
Whatever Works (2009)
Woody Allen. Manhattan, Movies and Me (dokumentar, 2012)
Apropos of Nothing (bok, 2020)