Bill Bryson: The Lost Continent (1989)

Å skriva om reisene sine er litt for vanleg. Mange av dei som skriv greier ikkje å gjera det godt nok, det vert for keisamt og uinteressant. Difor er det forfriskande med forfattarar som Bill Bryson, som skriv gode og underhaldande reisebøker. Den generelle handlinga hans til folk og stadar er glimrande, og det er ikkje akkurat noko minus at språket òg er godt.

Viss han møter noko skvip, eller viss han møter folk som ikkje er noko å samla på, skriv han det rett ut. Det kjem òg rett som det er uventa vendingar, som dette avsnittet om ein gong han er innom ein kyrkjegard i Vermont: "Such a sad place! I stood there in the mild October sunshine, feeling so sorry for all these luckless people and their lost lives, reflecting bleakly on mortality and my own dear, cherished family so far away in England, and I thought, 'Well, fuck this', and walked back down the hill to the car."

Bryson er amerikansk, frå Des Moines, Iowa. Boka er delt i to, han reiser fyrst gjennom statane aust for Iowa, før han eit halvt år seinare reiser gjennom statane i vest. Utgangspunktet hans er at han vil reisa i sine eigne fotspor, han vil sjå om det han opplevde som fascinerande som liten gut framleis har same statusen. Boka opnar med at han skildrar korleis familieferiane var på 1950-talet, og far hans kjem ikkje spesielt godt ut av desse skildringane. Faren får stort sett gjennomgå gjennom heile boka, før han heilt mot slutten, nesten på ein angrande måte, fortel at faren var sportsreporter, og hadde eit stort namn i slike krinsar.

Grunnen til at han deler landet i to, er truleg at han då boka vart skriven budde i England, og at han tok ein pause i reisinga for å vera hjå familien sin der. Skildringa av turane gjennom aust-statane er best; her møter han fleire folk, og fleire folk han ikkje likar. Han irriterer seg over dårlege kelnerar, han irriterer seg over dårlege og lite informative attraksjonar, han irriterer seg generelt ofte. Han er gjerrig, og gler seg dei gongene servicen er så dårleg at han slepp å gje tips.

At han vitjar heimlandet sitt etter fleire år i England, gjer at han ser det heile både frå innsida og utsida. Han er skuffa over mykje av det han ser, og er ikkje akkurat nøgd med alt han ser. Han vitjar ein kollega ved eit universitet i Iowa, og dei drøftar nivået på studentane. Dei er samde om at det er gale nok at folk ikkje kan skriva eller lesa, eller at dei ikkje les bøker i det heile, men det verste av alt er at studentane ikkje røyker hasj meir. I gamle dagar var det annleis: "On any list of going to the University of Iowa, smoking dope took up at least two of the first five places. "Then what are they here for?" "They're getting an education. Can you believe that?"

Omtrent på kvar side finst det setningar som får meg til å smila. Boka er lettlesen, og då eg for mange år sidan las ho for fyrste gong, las eg fleire Bryson-bøker i same slengen. Det gjer eg ikkje denne gongen, men mange av dei andre bøkene er òg verdt å lesa. Alt han skriv er nok ikkje sant, korkje i reisebøker eller i andre bøker, men det kan ikkje vera så viktig.

Guffen tilrår.

Meir Bryson på kulturguffebloggen
Neither here Nor there (1991)
Notes from a Small Island (1995)
A Walk in the Woods (1998)
Notes from a Big Country (1998)
Down Under (2000)
Shakespeare. The World as a Stage (2007)
At Home (2010)
One Summer. America 1927 (2013)
The Road to Little Dribbling (2015)
The Body (2019)