Pierre Assouline: Herge. The Man Who Created Tintin (2009)

Belgiske Herge (1907-1983) var ein av dei store, tidlege teikneserieskaparane. Det fyrste Tintin-heftet kom i 1930, og det er jamt over høg kvalitet på dei i alt 23 albuma han lagde. Livet til Herge hadde òg sine dramatiske periodar, slik at det meste skulle liggja til rette for at ein god biograf skulle få til ei lesverdig bok om han. Slik er det ikkje - ikkje heilt.

Den viktigaste grunnen til det er at Herge var ekstremt reservert. Få folk kom tett innpå han, og i intervju var han nærmast redd for å seia for mykje. Mot slutten av livet fekk ein journalist intervjua han i timevis, men før intervjuvet vart trykt angra Herge, og han forlangte å få endra svara sine. Det har såleis vore vanskeleg for Assouline å koma tett innpå Herge.

Kvifor var Herge så redd for å uttala seg? Det er det sikkert fleire grunnar til, men den andre verdskrigen var viktig. Belgia var okkupert frå 1940 til 1944, og i heile okkupasjonstida laga Herge teikneseriar for ei nazivenleg avis. Etter at landet vart fritt igjen, var det mange som ikkje ville trykkja teikningane hans. Herge vart heller aldri straffa for det han hadde gjort, medan andre som hadde gjort liknande ting fekk store bøter og/eller store fengselsstraffer. Det var ei utbreitt oppfatning at han hadde brukt det kjende namnet sitt til å sleppa unna. I åra etter krigen var han så upopulær at han seriøst vurderte å flytta til Argentina.

Det vart det ikkje noko av, men det tenkte reisemålet hans indikerer at han faktisk var nazivenleg. Så gale var det nok ikkje, skriv Assouline, men Herge var djupt konservativ. Det var ikkje før dei siste tiåra av livet sitt, frå 1960-åra og utover, at han vart radikalisert. Då var han igjen godteken av det belgiske folket, og vart etter kvart ein svært velståande mann.

Både privat og på jobben var han eigenrådig. Ingen av dei som arbeidde for han vart krediterte for teikningane sine, sjølv om dei teikna mykje av serien. Han var gift to gonger, men fekk ingen ungar. Den andre kona hans, Fanny, ville gjerne ha ungar, og etter ei lang tid gav Herge etter, og dei adopterte ein gut. Etter to veker var Herge så lei av å ha denne ungen i hus heile tida at han tvinga Fanny til å returnera ungen til adopsjonsbyrået. Det seier mykje om korleis han såg seg sjølv, og det seier òg litt om kor vanskeleg Assouline må ha hatt det at denne guten vert omtalt som ein "orphan boy, seven or eight years old, from an overseas country".

I det heile vert boka ganske livlaus og kjedeleg. Språket er stivt, og sjølv om Assouline har hatt tilgang til arkiv og brev, kjem han aldri heilt innpå Herge. Han bruker mykje plass på å referera handlinga i alle albuma, etter kvart som dei kjem ut, og av og til verkar det som om han gjer dette av di han endeleg har fått noko han kan skriva detaljert om.

Guffen er lunken.

Meir Tintin på kulturguffebloggen
På eventyr med Tintin - enhjørningens hemmelighet (2011)