Blue Velvet (1986)

Endå ein film eg har sett fleire gonger. Eg såg han mellom anna på filmklubben i Bergen på tidleg 90-tal, og på veg ut frå eit relativt fullsett auditorium vart eg gåande ved sida av ein kar eg hadde budd saman med eit par år tidlegare. Han sa berre "David Lynch, altså. David Lynch!"

Når Lynch er god, er han heilt der oppe. Han har likevel eit par bomskot på filmlerretet, korkje Dune eller Twin Peaks: Fire Walk with Me er noko å skryta av. Men fleire av dei andre filmane hans, som The Straight Story eller Mulholland Drive, og det han gjorde med fjernsynsserien Twin Peaks, held eit svært høgt nivå.

Lynch er god på å skapa uhygge, og kan tidvis minna litt om Alfred Hitchcock. Me veit at her kan det snart skje noko skummelt, men me veit ikkje kva. Også rollefigurane i filmane hans har det ofte slik - dei veit ikkje kva som skjer, men dei vert redde når dei tenkjer på at noko kan skje.

I Blue Velvet møter me mange skodespelarar Lynch har brukt fleire gonger. Kyle MacLachlan i hovudrolla fekk seinare ei sentral rolle i Twin Peaks; Laura Dern er med i Wild at Heart, og Jack Nance var med på det meste frå Eraserhead, debutfilmen til Lynch i 1977, til Lost Highway, som kom ut året etter at Nance døydde, i 1997. Også musikarar som Angelo Badalamenti og Julee Curise er med her; begge er òg med i Twin Peaks. Og i denne filmen køyrer òg nokre lastebilar fullasta med tømmer gjennom gatene.

Både starten og slutten på filmen er ekstremt harmoniske, men i mellomtida har me vore vitne til ein del disharmoni. MacLachlan finn eit avkutta øyre i graset, tek det med til ein politimann, prøver å finna ut av saka saman med dotter til politimann, vert vitne til litt sex og litt drugs og litt rock'n'roll, før det heile ordnar seg i siste liten. Med unntak av det han vert vitne til er altså det heile bygd opp som ei Hardyguttene-bok, men med Lynch bak rattet vert det meir spanande. Her er ei ekstrem uhygge, Dennis Hopper er skremmande som den dominerande psykopaten, og for oss som ser filmen er det tydeleg at rollefiguren til MacLachlan burde ha trekt seg tilbake lenge før.

Filmen vart denne gongen vist på småskjerm på den ambulerande filmklubben langs Bergensbana. Det var ikkje heilt ideell visingsstad, men han i nabosetet såg ut til å ta det uventa fint.

Guffen tilrår.

Meir Lynch på kulturguffebloggen
Wild at Heart (1990)
Twin Peaks, fyrste episode (1990)
Twin Peaks (1990-91)
Lost Highway (1997)
The Straight Story (1999)
Mulholland Drive (2001)
Inland Empire (2006)
Brad Dukes: Reflections. An Oral History of Twin Peaks (2014)