Philipp Meyer: American Rust (2009)

Dette var omtrent som i gamle dagar. Me var i Stockholm i slutten av april, og ein av dagane var eg innom ein stor og god bokhandel. Det er sjeldan eg handlar i bokhandlar no, det vert mest handling på nettet, men her gjekk eg lenge og kika på bøker. Dette var ei av bøkene eg merka meg der, og - ahem - nokre dagar seinare tinga eg ho på nettet.

Det er ei svært solid bok. Handlinga er lagt til Pennsylvania, i ein liten by der hjørnesteinsverksemda, ein stålfabrikk, er lagt ned. Mange slit med å finna arbeid; dei fleste unge ynskjer seg vekk. Slik er det med tjue år gamle Isaac English, som stel 4000 dollar frå den gamle og sjuke far sin, og legg vegen mot California. Den fyrste dagen har han følgje av bestevenen sin, Billy Poe, og i regnveret søkjer dei ly i ein nedlagd fabrikk. Der går det gale, og ingenting vert slik dei hadde tenkt.

Boka er glimrande disponert. Kvart kapittel får ei ny forteljarstemme - det vekslar mellom Isaac, Billy, far til Isaac, syster til Isaac, mor til Billy, og sheriffen, som er ein slags kjærast med mor til Billy. Isaac og Billy kjem etter kvart langt vekk frå dei andre, slik at forteljinga går føre seg på minst tre ulike stader. Kapitla er gjerne korte, og dei sluttar akkurat på den rette staden, akkurat der nokon har sagt eller gjort noko som krev svar eller oppfølging. Det gjer at det går relativt raskt å lesa boka.

Det er ei bok om kva som har gått gale med Amerika. Det er ikkje tilfeldig at dei bur i Pennsylvania, ein stat der industrien var den klart dominerande næringa. Folk har ikkje lenger den store trua på framtida, korkje for landet eller for sin eigen del. I det vesle lokalsamfunnet har det meste rakna - der er arbeidsløyse, der er rusmisbruk, der er mord og annan kriminalitet, der er uendelege rekkjer med brotne familiar, der er korrupte politifolk, og så vidare. Solidariteten er rimeleg låg, også innanfor familiane. Dei som er mest solidariske med kvarandre er dei som er på lag i eit fengsel. Det er typisk at når Isaac endeleg skal frigjera seg frå familien og lokalsamfunnet, legg han vegen mot vest. Det var i vest USA kunne ekspandera, og det var gjerne mot vest folk reiste for å realisera amerikanske draumar. I så måte er det ikkje noka bombe at Isaac etter nokre veker snur og reiser heimover igjen.

Dette er debutboka til Meyer. Det er ikkje lett å følgja opp så gode debutbøker, men eg ser fram til den neste romanen hans, som etter planen skal koma ut i haust. Amazon - here I come.

Guffen tilrår.

Meir Meyer på kulturguffebloggen
The Son (2013)