James Joyce: Dei døde (1914)

I gode gamle dagar gav Det Norske Samlaget ut ei rekkje omsetjingar av klassiske verk. Norsk Barneblads forlag gjorde det same med mange av dei store barnebøkene. No har Skald forlag gått i gang med ein ny serie omsetjingar. Det er eit prisverdig tiltak, der alle sjølvsagt burde melda seg som abonnentar og få tilbod om nye bøker, etter kvart som dei kjem.

Denne boka er omsett av Jon Fosse. For eit halvt år sidan vart han spurt av Klassekampen om kvifor desse bøkene burde omsetjast til nynorsk, og svaret hans var framifrå: "Kvifor trengst dei på færøyisk, islandsk, bokmål og på all verdsens andre språk, medan dei ikkje trengst på nynorsk? Eg forstår ikkje spørsmålet. Det ligg ein fordom mot nynorsk i sjølve spørsmålet".

Dei døde er den siste novella i samlinga Dubliners, som eg las for mange år sidan. Det er ei lang novelle, som vert betre og betre. Det handlar om eit middagsselskap heime hjå to systre, og det heile vert fortalt gjennom systerson deira, Gabriel Conroy. Han skal halda tale i selskapet, der det òg er mykje musikk. Ein av songane sullar kona til Conroy så underleg, og seinare på kvelden, på hotellrommet deira, får han vita grunnen: I ungdommen hadde ho ein kjærast som song denne for ho. Kjærasten døydde då han var sytten år, altså for fleire tiår sidan, og Conroy vert nærmast sjokkert over at kona tenkjer på han enno. Kona sovnar, men han ligg lenge vaken og tenkjer på korleis dei døde framleis er med oss.

Det er i det som skjer etter at dei går frå festen at novella verkeleg tek av. Skildringa av festen er òg god, der alle gjer sitt beste for å oppføra seg høvisk, og der det ofte vert fortalt med ein lun humor. Men dei siste sidene er fabelaktige. Og det same er omsetjinga, forresten.

Guffen tilrår.

Meir Joyce på kulturguffebloggen

Dubliners (1914)