Willy Vlautin: The Free (2014)

Amerikanske soldatar i utlandet. Eit helsestell som ikkje tek seg av alle som treng det. Ein økonomi som har gått til pisis. Ungdomar som kastar vekk liva sine med død og dop. Tusenvis av heimlause. Vlautin er innom mange av desse emna i denne romanen, og han skriv om det på ein uventa måte. Det er ingen store rop eller altfor dramatiske scener her, og det som er av vald har som oftast skjedd rett før hovudpersonane oppdagar det.

For her er fleire hovudpersonar. Ein hjerneskadd krigsveteran prøver å ta livet sitt. Det greier han ikkje, ikkje med ein gong i alle fall, og dei to personane me følgjer tettast er nattevakta på soldatheimen han budde på, og ei sjukesyster på sjukehuset han vert lagt inn på. Rundt desse tre krinsar det fleire personar - mora og eks-kjærasten til soldaten, ei ung jente som vert lagt inn på sjukehuset, sjefen på den andre jobben til nattevakta, og nokre fleire. Og innimellom vert me tekne med inn i nokre draumeliknande sekvensar; for meg verkar dette som noko som skjer i hovudet til soldaten.

Ingen av desse går ei lystig framtid i møte. Mykje skuldast mangelen på pengar; noko skuldast mangelen på ein trygg familie. Optimismen er likevel til stades, noko som ikkje minst vert tydeleg når nattevakta får ein telefon frå eks-kona, som bed han ta over ansvaret for dei to unge døtrene deira. Han har ingen pengar, han har to dårleg betalte jobbar, han bur i ei trong leilegheit, og han veit at han ikkje har råd til å gje den yngste dottera det ho treng av dokterhjelp og medisin.

Så det er eit USA på kanten av stupet Vlautin skildrar. Land of the Free, indeed.

Guffen tilrår.

Meir Vlautin på kulturguffebloggen
The Motel Life (2006)
Northline (2008)
Lean on Pete (2010)