Willy Vlautin: Lean on Pete (2010)

Charley Thompson har det ikkje så bra. Han er femten år gamal, og har nett flytta til Portland, Oregon, saman med far sin. Mora forsvann ut av soga hans for lenge sidan. Faren, som er ein god far, er mykje vekke på arbeid, slik at Charley går mykje for seg sjølv. Han får jobba litt for ein lite sympatisk hesteeigar, før alt går gale. Fyrst døyr faren; så truar hesteeigaren med å ta livet av Lean on Pete, ein hest Charley vert meir og meir knytt til. Så snart han får sjansen stel han bilen til hesteeigaren, tek med seg hesten i ein tilhengar, og køyrer austover mot Wyoming, der tanta hans bur.

Reisa hans vert ein tur gjennom eit Amerika i forfall. Han har ikkje mat, han har knapt bensin, han har ikkje pengar, han er heilt åleine - utgangspunktet er ikkje det heile beste. Han møter mange på ferda si, men det er stort sett folk som heller ikkje har det så bra - overvektige, alkoholiserte, arbeidslause, soldatar, foreldrelause. Han overlever så vidt - han stel, han lyg, han søv ute, han vert banka opp, han stikk av frå ungdomsfengselet han kjem inn i, og mot alle odds finn han tanta si i Wyoming. Boka sluttar ekstremt harmonisk - tanta lovar at ho skal ta seg av han. Han kjem altså inn i ein familievarme, og det er jo ein amerikansk kjerneverdi.

Det er ikkje uvesentleg at han reiser austover. I hundreåra då kvitingane slo seg ned i og erobra det amerikanske kontinentet, var draumen ei reise vestover. Europeiske emigrantar reiste vest over Atlanteren; på det amerikanske fastlandet heldt reisa fram i same retning. Den amerikanske draumen låg i vest. Charley reiser den andre vegen.

Det er ei relativt trist bok, men her er likevel lyspunkt. Charley har tru på seg sjølv, han har tru på at alt skal ordna seg, og han vil òg hjelpa andre. I mangelen på vener knyter han seg tettast til ein hest. Han stolar ikkje på folk, og hesten får vita langt meir om livet hans enn dei folka han møter. Boka er skriven i eg-form, og det er altså ein femten år gamal gut utan altfor mykje skulegang som fortel. Det ber språket preg av, og det er godt gjort. Det er korte setningar, det er enkle analysar og forklaringar, og det er eit språk som er veldig enkelt og greitt.

Guffen tilrår.

Meir Vlautin på kulturguffebloggen
The Motel Life (2006)
Northline (2008)
The Free (2014)