Anders Aschim: Ein betre vår ein gong. Elias Blix (2008)

I sommar var me innom to store forfattarmuseum i Nordland - Petter Dass-museet og Hamsunsenteret. Me var òg innom på Gildeskål, der Elias Blix var fødd og vaks opp. Der var det ikkje noko stort museum, men ein fin kafe med gode kaker og god informasjon om Blix. For meg var den vitjinga langt meir verdfull enn dei to forfattarmusea.

Elias Blix var stor og viktig. Han vart målmann alt før han kom til Oslo i 1860, 24 år gamal, og var relativt sentral i den ferske målrørsla dei neste åra. Han var til dømes med då Det Norske Samlaget vart skipa i 1868, og han sat i det fyrste styret der. Han vart professor i hebraisk. Han var kyrkje- og undervisingsminister 1884-88. Han var med på dei fyrste bibelomsetjingane til nynorsk. Og han var ein svært habil diktar - han skreiv salmar til heile kyrkjeåret, og han skreiv andre songar, som "Barndomsminne". (For ufaglærte: Det er den som opnar med "Å, eg veit meg eit land".) Til og med ein heidning som meg kan sjå det store i salmar som "No livnar det i lundar" eller "Gud signe vårt dyre fedreland".

Denne innhaldsrike biografien fortel om alt dette og meir til. Aschim har suveren kontroll på store mengder med kjelder, og teiknar og forklarar stort og smått. Han teiknar eit bilete av ein mann som kan verka litt forsiktig, og som hadde ord på seg for å ikkje vera altfor handlekraftig, men som absolutt fekk ting gjort. Blix var stor og viktig.

Guffen tilrår.