George Orwell: Nineteen Eighty-Four (1949)

Eg gjekk på folkehøgskule i 1984-85. Det var ikkje noko spesielt vellukka år, korkje for meg eller for folkehøgskulen - i ein tale den siste kvelden sa rektor noko slikt som at dei som jobbar på folkehøgskular har gode og mindre gode årskull, og dette kullet hadde vore eitt av dei minst gode han hadde hatt. Éin av lærarane var heilt fiksert på denne boka, han hadde eitt seminar om boka, og refererte til ho i ei rekkje andre samanhengar.

Eg las boka i samband med det seminaret, og hugsar ikkje at boka gjorde noko stort inntrykk. Slik er det no òg. Det er altfor ordrikt, altfor tydeleg, og utan spesielt mykje piff.

Boka fortel om eit samfunn der styremaktene har full kontroll over livet ditt. Hovudpersonen, Winston Smith, arbeider med historieomskriving, men er djupt skeptisk til systemet han er ein del av. Han kan likevel ikkje gjera opprør, ein ting er at han er overavaka overalt, inkludert i heimen, ein annan ting er at det er stor fare for at dei han eventuelt planlegg opprør eller motstand saman med er ein angivar. Og surprise, surprise - det er akkurat det som skjer. Smith har leigd eit rom der han møter kjærasten sin, og sjølv om rommet ligg i ein del av London dei rekna som trygt, er utleigaren ein angivar. Og då endar Smith (og truleg kjærasten) opp i rom 101, der ein vert konfrontert med det ein er aller, aller mest redd for.

Guffen er lunken.